Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2011
Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2011
Παγκόσμιοι Πρωταθλητές #2 (Emanuel Lasker)
Emanuel Lasker |
Ο Γερμανός Εμάνουελ Λάσκερ (24 Δεκέμβριου 1868 – 11 Ιανουάριου 1941), ήταν κατά κοινή ομολογία ένας από τους μεγαλύτερους σκακιστές όλων των εποχών. Ο επί 27 συναπτά έτη Παγκόσμιος πρωταθλητής, εκτός από γκραν-μαιτρ του σκακιού, ήταν μαθηματικος και φιλοσόφος.
Στη φιλοσοφία είναι ιδιαίτερα γνωστός, αφού άφησε πολλά σημαντικά συγγράμματα ανθρωπιστικού περιεχομένου. Επιστήθιος φίλος του Άλμπερτ Άινσταιν, ο Εμάνουελ Λάσκερ έγραψε με πάθος για την ανάγκη έμπνευσης και δομής στην εκπαίδευση, για τη σταθερότητα και την ασφάλεια της ανθρωπότητας.
Σαν μαθηματικός, ξεχώρισε με το διδακτορικό του στο Erlangen από το 1900 ως το 1902, το οποίο δημοσιεύθηκε σε μαθηματικά περιοδικά της εποχής. Ήταν επίσης ένας αξιοσέβαστος καθηγητής, στο πανεπιστήμιο Heidelberg της Γερμανίας για πολλά χρόνια.
Ωστόσο, οι σκακιστικές του διακρίσεις επισκίασαν τις υπόλοιπες επιτυχίες του. Ο Λάσκερ, που γεννήθηκε στο Berlinchen του Brandenburg στη Γερμανία (σημερινό Barlinek της Πολωνίας), έγινε παγκόσμιος πρωταθλητής το 1894, νικώντας τον τότε κάτοχο του τίτλου Στάινιτς, με +10-5=4 (+νίκη, -ήττα, =ισοπαλία). Το ότι διατήρησε τον τίτλο του για περίπου τρεις δεκαετίες, είναι ένα επίτευγμα που δεν επαναλήφθηκε μέχρι και σήμερα και κατά πάσα πιθανότητα δεν πρόκειται να επαναληφθεί ποτέ. Ο Στάινιτς προσπάθησε να πάρει πίσω τον τίτλο του, σε μία ρεβάνς του ίδιου έτους, όμως ηττήθηκε και πάλι.
Αυτό που οι περισσότεροι αγνοούν, είναι πως ο Λάσκερ είχε δηλώσει, ότι σε αντίθεση με τους υπόλοιπους κορυφαίους σκακιστές της εποχής του, το σκάκι δεν επρόκειτο να είναι όλη του η ζωή. Για του λόγου το αληθές μετά που πήρε τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή το 1894, παραιτήθηκε επισήμως από το σκάκι, για να ασχοληθεί με τα μαθηματικά του. Ακριβώς εξαιτίας της πολύχρονης αποχής του, οι σκακιστικοί κύκλοι άρχισαν να λένε πως δεν ήταν πλέον σε θέση να παίξει σκάκι υψηλού επιπέδου και αυτός ήταν και ο λόγος που αποσύρθηκε. Ακούγοντας αυτά τα σχόλια, ο Λάσκερ επανήλθε στο αγωνιστικό σκάκι το 1904 και μέσα σε τέσσερα χρόνια υπερασπίστηκε τον τίτλο του ισάριθμες φορές.
Συγκεκριμένα, κέρδισε τον Φρανκ Μάρσαλ με σκορ +8-0=7, τον Σίγκμπερτ Τάρας με σκορ +8-3=5 και τον Ντέιβιντ Γιανόβσκι με σκορ +8-0=3, ενώ ισοβάθμησε με τον αυστριακό φίλο του Κάρλ Σλέχτερ, διατηρώντας έτσι τον τίτλο με σκορ +1-1=8. Την ίδια περίοδο συμμετείχε σε μεγάλα σκακιστικά τουρνουά, σημειώνοντας απίστευτα αποτελέσματα, με κορυφαίο αυτό του Λονδίνου περί το 1900, όπου είχε ανακηρυχθεί πρωταθλητής, με τον δεύτερο να βρίσκεται πίσω του κατά 4,5 βαθμούς!
Βλέποντας τα αποτελέσματα του αυτά, ακόμα και οι πιο δύσπιστοι σκακιστές έπαψαν να σχολιάζουν αρνητικά, την περιοδική αποχή του από τα σκακιστικά δρώμενα. Η στάση ζωής του αυτή, τον έκανε ιδιαίτερα δημοφιλή στη παγκόσμια σκακιστική κοινότητα. Όταν έχασε τον τίτλο από τον Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα το 1921, πολλοί ήταν αυτοί που τον δικαιολόγησαν, λόγω του περασμένου της ηλικίας του, καθώς και λόγω των πολλών κακουχιών που είχε βιώσει ο ίδιος από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Πράγματι ήταν γνωστό ότι κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο Λάσκερ είχε χάσει όλες του τις οικονομίες.
Το 1933 ο Εμάνουελ Λάσκερ και η γυναίκα του Μάρθα Κόλν, που ήταν και οι δύο εβραϊκής καταγωγής, εκδιώχθηκαν από τη Γερμανία από τους Ναζιστές. Έμειναν για ένα μικρό χρονικό διάστημα στην Αγγλία (1935-1937), μετά πήγαν στη Ρωσία όπου και άλλαξαν την υπηκοότητα τους από Γερμανική σε Σοβιετική και τελικά εγκαταστάθηκαν στη Νέα Υόρκη, όπου και πέρασαν όλη την υπόλοιπή ζωή τους.
Ο Λάσκερ συχνά αναφέρεται από μεγάλους σκακιστές, σαν ο κορυφαίος του είδους όσων αφορά τη ψυχολογική αντιμετώπιση του παιχνιδιού. Ο Ρίτσαρντ Ρέτι, είχε δηλώσει πως ο Λάσκερ πολύ συχνά, έπαιζε εν γνώση του, κινήσεις χαμηλής δυναμικότητας απλά και μόνο για να προβληματίσει τον αντίπαλό του. Ο Βλάντιμιρ Κράμνικ είπε για τον Λάσκερ, ότι γνώριζε πως και πότε να μετατρέψει τη θέση από στρατηγική σε τακτική και το ανάποδο.
Μία από της καλύτερες παρτίδες του ήταν αυτή με τον Μπάουερ το 1889, με διπλή θυσία αξιωματικών. http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1026352
Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2011
Παγκόσμιοι Πρωταθλητές #1 (Wilhelm Steinitz)
Wilhelm Steinitz 1836 - 1900 |
Ο Βίλελμ Στάινιτς (Wilhelm Steinitz) (1836 - 1900) ήταν Αυστριακός σκακιστής, ο πρώτος επίσημος παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι (1886 - 1894). Γεννήθηκε στην Πράγα, στο εβραϊκό γκέτο (η Πράγα ανήκε στην τότε Βοημία, τμήμα της Αυστριακής Αυτοκρατορίας), στις 17 Μαΐου 1836, από φτωχή και πολυμελή οικογένεια. Έμαθε σκάκι στα 12, αλλά ασχολήθηκε πιο σοβαρά όταν πήγε στη Βιέννη όπου σπούδασε μαθηματικά.
Η πρώτη του επίσημη εμφάνιση σε ισχυρό τουρνουά ήταν στο Λονδίνο το 1862 (τερμάτισε 6ος), ενώ το 1866 -ως επαγγελματίας σκακιστής, πλέον- νίκησε σε ματς τον Γερμανό Άντολφ Άντερσεν (+ 8, - 6) που θεωρείτο τότε ο πιο ισχυρός παίκτης του κόσμου.
Έχοντας πια εγκατασταθεί στις ΗΠΑ το 1886 νίκησε τον Γιόχαν Τσούκερτορτ, σε ματς που έγινε τμηματικά στη Νέα Υόρκη, Σεντ Λούις και Νέα Ορλεάνη και το οποίο θεωρήθηκε ως το 1ο επίσημο ματς για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Σκακιού. Η νίκη του υπήρξε πειστική, με σκορ 12 ½ – 7 ½ (+ 10, = 5, - 5) και έτσι ανακηρύχθηκε ως ο 1ος παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι.
3 χρόνια αργότερα, σε ματς που έγινε στην Αβάνα, υπερασπίστηκε τον τίτλο του νικώντας τον Ρώσο Μιχαήλ Τσιγκόριν με σκορ 10 ½ – 6 ½ (+ 10, = 1, - 6), όπως και το 1890-91 επικράτησε στη Νέα Υόρκη του Ισίδωρου Γκάνσμπεργκ με 10 ½ – 8 ½ (+ 6, = 9 – 4). Ο Στάινιτς υπερασπίστηκε για 3η φορά τον τίτλο του το 1892, πάλι στην Αβάνα και πάλι με αντίπαλο τον Τσιγκόριν, τον οποίο νίκησε με σκορ 12 ½ – 10 ½ (+ 10, = 5, - 8). Τελικά, το 1894 έχασε τον τίτλο από τον Γερμανό Εμάνουελ Λάσκερ, ο οποίος και τον διαδέχτηκε στον παγκόσμιο τίτλο. Το ματς έγινε επίσης σε τρεις πόλεις, Νέα Υόρκη, Φιλαδέλφεια και Μόντρεαλ και ο Λάσκερ επικράτησε με σκορ 12 – 7 (+ 10, = 4, - 5). Τρία χρόνια αργότερα, ο Λάσκερ νίκησε ξανά τον Στάινιτς, ακόμα πιο καθαρά, με 12 ½ – 4 ½, σε ματς που έγινε στη Μόσχα. Παρότι ο Στάινιτς ξεκίνησε με το επιθετικό στυλ που ήταν της μόδας, τα παλαιά χρόνια, από τη δεκαετία του 1870 άλλαξε τον τρόπο παιχνιδιού του, περνώντας σταδιακά στο “ποζισιονέλ στυλ” (με έμφαση στα στρατηγικά στοιχεία της θέσης, π.χ. κατοχή μιας ανοικτής στήλης, ισχυρά τετράγωνα, “μανούβρες” των κομματιών προκειμένου να βελτιώσουν τις θέσεις τους), ενώ διακρίθηκε και σαν θεωρητικός του σκακιού,αναπτύσσοντας ορισμένες βασικές αρχές που βοήθησαν τους σκακιστές της εποχής (και μεταγενέστερους) να αντιληφθούν τα ουσιώδη και να συστηματοποιήσουν τις γνώσεις τους. Είχε μεγάλη συνεισφορά και στη διάδοση του σκακιού, καθώς ίδρυσε το “International Chess Magazine”, το οποίο έγραφε, επιμελείτο και διηύθυνε επί 10 χρόνια, 1885-1895.
Πέθανε από καρδιακή ανακοπή, στις 12 Αυγούστου 1900, στο Νοσοκομείο του Μανχάταν, στη Νέα Υόρκη. Ατυχώς, σε ολόκληρη τη ζωή του ήταν πολύ φτωχός, εν μέρει επειδή το σκάκι δεν είχε αναγνωριστεί επαρκώς ως κοινωνικά αποδεκτή απασχόληση και εν μέρει επειδή δεν είχε την ικανότητα καλής διαχείρισης των οικονομικών του. Ήδη ο διάδοχός του, Εμ. Λάσκερ, αλλά και μεταγενέστεροι ισχυροί σκακιστές αγωνίστηκαν για να βελτιώσουν τις αμοιβές και τις συνθήκες ζωής των κορυφαίων του πνευματικού αθλήματος.